Back to tasks list

Qaraqalpaq folklori-8

SourceTarget
«Аў-тумар» ойнасын бәлент-пәстинде, Латманат яр болсын сениң дәстиңде, Атам қалған ноғайлардың ишинде, Атлан, саўаш болсын душпан үстинде.
Click to Add translation...
Бизлер гездик бағлар менен саҳраны, Ноғайлар жүрекке салды жараны, Келиң, қызлар, атланайық душпанға, Душпан келсе тигер бахытқа қараны.
Click to Add translation...
Саўаш күни арғымаққа салың ер, Қылыш тартып, маңлайдан төгиң тер, Қорқақ қыздай көп муңайып турмаңыз, Атланыңыз, өш алайық, перилер.
Click to Add translation...
Ел шетине залым душпан келгенде.
Click to Add translation...
Таў ыдырар арғымақты желгенде, Урысты ашпай жаўға елди бергеннен, Не қылады гелле кесип өлгенде?!
Click to Add translation...
Душпанға бағынсақ гелле кесилер, Болмаса жипектей шашлар есилер, Я ноғайға тоқалыққа бармасақ, Найза менен ақ төслериң тесилер.
Click to Add translation...
Хазан урмай қызыл гүлдей солғаннан, Жан барында жаўға-жесир болғаннан, Жаў менен алысып өлген жақсырақ, Соның ушын атланайық булманнан.
Click to Add translation...
Ханның қызы Ақтамақ, Сөзин тамам етеди;
Click to Add translation...
Тебилде турған секирип, Тулпарына жетеди;
Click to Add translation...
Жипектен терлик салады, Алтыннан ер қондырып, Гәўҳардан айыл шалады;
Click to Add translation...
Бурен баслы көк саўыт, Бөктергиге байлады, Ушып-қонып перийзат, Болар исти ойлады, Қылыш алып қолына, Өзлерин жаўға сайлады, Арғымақ минип перилер, Түсти саўаш жолына.
Click to Add translation...
Ақтамақтай арыўдың, Жүз қызы жүрди—алдында.
Click to Add translation...
Жүз қызы жүрди—артында, Сексен қыз жүрди—оңында, Сексен қыз жүрди—солында.
Click to Add translation...
Арғымақ атты ойнатып, Полаттан суўлық шайнатып, Көргенниң ишин қайнатып, Жүзлерин гүл-гүл жайнатып, Аўыт-аўыт ат шаўып, Перилер йошып барады, Ат кекилин тарады Алдындағы Ақтамақ, «Ўақып болың, қызлар»,—деп, Жан-жағына қарады.
Click to Add translation...
Қыз да болса Ақтамақ, Аўыр күнге жарады.
Click to Add translation...
Ат шаўып таўдың басына.
Click to Add translation...
Қара қайғы түскенде, Атасының басына, Күн-түн тынбай жол жүрип, Үш жүз алпыс қыз бенен, Түн ярымы аўғанда, Сәҳәрге мейил болғанда, Жетип келди Ақтамақ.
Click to Add translation...
Арғымағын байлады, Ақ шатырдың алдында, Ҳәр ислерди ойлады...
Click to Add translation...
Әдеп пенен Ақтамақ, Ишкериге киреди, Муңайып мүлгип отырған, Хан атасын көреди.
Click to Add translation...
Иззет пенен Ақтамақ, Ийилип сәлем береди.
Click to Add translation...
Тақтаполат атасы, Қапалы болып сол ўақта, Ноғайлыдан жеңилип, Төмен салып мойынын, Көзинен аққан жаслары, Толтырып етек, қойынын, Оң қолы менен ийегин, Отыр еди таянып.
Click to Add translation...
Кирип келди есиктен, Сәлем берип ийилип.
Click to Add translation...
— Қызының сестин еситип.
Click to Add translation...
Жарылғандай жүреги, Секирип турды орнынан, Келгендей-ақ тиреги.
Click to Add translation...
Көзлерде жасын моншақлап, Ақтамақ пенен атасы, Ақ шатырда жылады, —Мәдәры болған белимниң, Тирисең бе, қарағым, Айбаты болған елимниң?
Click to Add translation...
— Деди де хан зарлады, Зарлады да толғады: —«Тоқтаполат патша» дейдилар атым, Қыз да болсаң алдымдағы айбатым, Басларыма қара күнлер туўғанда, Сен келдиң—тасады мениң ғайратым.
Click to Add translation...
Журт сорадым бир неше жыл болып хан, Айбатымнан титиреди бәрша жан, Сәҳәр ўақта излеп келдиң «Атам», деп, Үш жүз алпыс қызлар менен Ақтамжан.
Click to Add translation...
Хорезмди алмақ еди мурадым!
Click to Add translation...
Бирақ жетпей турғанында қуўатым, Келипсеңиз үш жүз алпыс қыз бенен, Қыз болсаң да арысландай зүриятым.
Click to Add translation...
Перзентимсең, саған қылдым мулақат, Саўлатымда сен еттиң-ғой салтанат, Турғанымда ләшкер жетпей тарығып, Ертип келдиң үш жүз алпыс қол-қанат.
Click to Add translation...
Он бесиңде ойнап кемалға келдиң, Намысын қорғайық туўылған елдиң, Қызым, ноғайларға бирден ат қойып, Шатырына от қояйық Ҳәсенниң.
Click to Add translation...
Үш күн болды бул басымда қайғы-зар, Қыз болсаң да ерге едиң барабар.
Click to Add translation...
Егер бүгин келмегенде зүриятым, Бул кең жаҳан маған болып еди тар.
Click to Add translation...
Ул перзентим жоқлығынан кеўлим кем, Өлсем дүнья-малым болар журтқа жем, Қызым, келдиң үш жүз алпыс қыз бенен, Ноғайларды жеңиўимиз муҳаям.
Click to Add translation...
Қыз болсаң да мәрттей белди буўғаның, Қызым, атаңнан да артық туўғаның, Егер ертең ноғайларға ат қойсаң.
Click to Add translation...
Зийўар—ер Жанайдай болып туўғаның.
Click to Add translation...
Зийўар менен Жанай алды асымды, Ноғайлардан қутқар мениң басымды, Егер буннан енди қашсақ кейинге, Ўайран етер мениң Қиял-қаламды.
Click to Add translation...
Ноғайларға ар-намысты бермейик, Душпанлардан азап-ақырет көрмейик, Егерде кимде-ким қашса кейнине, Өлтирейик, қарсы қылыш сермейик.
Click to Add translation...
Бенде етсең Ҳәсен, Зийўар, Жанайды, (Олар өзин ер Әлийге санайды!!!
Click to Add translation...
) Олжа етсең ханы менен батырын, Қалғанларын бенде етиў оңайды.
Click to Add translation...
Жарқылдайды жүзлериңиз алтындай, Ноғайларға қылыш урың айбынбай, Келиңлер, үш жүз алпыс қызлар да, Ноғайларға жүриңиз ҳеш тартынбай!
Click to Add translation...
«Тақтаполат қайсар» дейди атымды, Жаўды жеқип көтериңлер, даңқымды...
Click to Add translation...
Саркардасы үш жүз алпыс қызлардың, Тыңла мениң усы нәсийҳатымды.
Click to Add translation...
Сол ўақытта таң да атты, «Саўаштың ўақты болды», деп, Ноғайлар дабыл қақты.
Click to Add translation...
Тилла дабыллар кейнинен.
Click to Add translation...
Зийўар, Жанай атқа минди.
Click to Add translation...
Сырнай-гернайдың даўысы, Таўды, тасты жаңлатты.
Click to Add translation...
Дабылдың даўысын еситип, Ақтамақтай арыўдың, Жуўлап бети қызарды.
Click to Add translation...
Танадай көзи жаўтаңлап, Ырғып турып орнынан, Байлаўлы турған тулпардың.
Click to Add translation...
Шылбырын шешип алады, Секирип минип тулпарға, Қарағай найза қолға алып, Атасынан руқсат сорады: — Қолымда ойнады полаттан қалқан, Жаў жақын келгенде қашсаңыз жаман, Тилла дабыл қаққан Зийўар —Жанайға, Жуўап бер барайын, жаным атажан?
Click to Add translation...
«Саўаш күни секирмесе әреби ат, Жаў келгенде қашты», деген жаман ат, Көп еглесең душпан келер үстиңе, Атажаным, тезирек бериң руқсат.
Click to Add translation...
Жарасыққа жүзде қойдым қалымды, Бүгин мен сынайман ығбалымды, Егер әсир болсам ноғайлыларға, Залым ноғай қыйнар мениң жанымды.
Click to Add translation...
Атажан, тыңладым сениң зарыңды, Душпанға атландыр мәрт қызларыңды, Шамам келсе Зийўар менен Жанайды, Бенде етип, алайын бир арыңды.
Click to Add translation...
Мен турыппан, ғайратыма сыймайын, Саўаш күни ғәрип жанды қыйнайын, Атажаным, жуўап берсең бизлерге, Зийўарыңды бенде етип байлайын.
Click to Add translation...